Die kluge Kohlenbrennerstochter
Sisch en Kohlebrenner gwest, der hot in seiner Kohlegruwe gegrawe un do hot er en goldne Merschl gfunne. Wie er haam kummen isch, hot er zu seiner Tochter gsaat, den Merschl täät er em Kenig bringe. Noch hot seiⁿ Tochter gsaat: Do legscht du keiⁿ Ehr mit eiⁿ: du hoscht jo kaan Stempfl dezu. Nocht hot er sich awwer net abwennig mache losse un hot den Merschl dem Kenig gbrocht.
Wie ern halt em Kenig gewwe hot, hot der Kenig gsaat: Ja was tu ich mit em Merschl, wann ich kaan Stempfl hab?
Noch isch der Kohlebrenner fort un hot gbrummlt driwwer. Des hot der Kenig gheert, hots awwer net verstanne. Nocht hot em der Kenig grufe, er soot em sage, was er awwel gbrummlt häät. A des häät em seiⁿ Tochter dehaam schun gsaat, dass er kaⁿ Ehr mit eiⁿleje täät, weil er kaan Stempfl häät.
Nocht hot der Kenig gsaat, wann er so e gescheiti Tochter häät, nocht soll sie zu ihm kumme net nacket un net beklaat, [72] net zu Fuss un net zu Pferd un net bei Taag un net bei Nacht.
Wie der Kehler haam kummen isch, hot er gsaat: So etz ischs noch ärjer: etz soscht du zu em kumme net nacket un net beklaat, net zu Fuss un net zu Pferd un net bei Tag un net bei Nacht.
Nocht hot se gsaat: do bin i glei fertig. Etz gěscht fort un kääfscht mer en Gaasbock; ich hol mer e Fischgaarn, des henk i um, un Mittwochs geh i naⁿ.
So hewwe ses gmacht un sie isch halt im Fischgaarn uf em Gaasbock am Mittwoch zum Kenig gritte.
No hot der Kenig gsaat: Wann du so gscheit bischt, so soscht a meiⁿ Fraa gewwe; awwer du därfscht Niemand en Root gewwe.
Do hot se gsaat, ja des woot si halte. Do isch die Hochzig ghalte worre.
Nocht hewwe zweⁿ Baure en Prozess minanner krigt: dem erschte Bauer seiⁿ Gaul hot gfillt, er hots awwer net ehnder gesehe als bis des Fill unner dem zwatte Bauer seim Wǎge glejen isch. Do hot der erscht Bauer gsaat: Meiⁿ Gaul hot gfillt. Un der zwatt hott gsaat: Meiⁿ Wǎge hot gfillt. So sen se in Streit kumme un sen vor de Kenig kumme, no hot der gsaat: Wann des Fill unner dem zwatte Bauer seim Wǎge glejen isch, so hot der Wǎge gfillt.
Not isch dem erschte Bauer gsaat worre, dass die Kenigin so gscheit wär. Nocht isch er naⁿ zu der Kenigin un hots verzehlt un gfroogt, was er mache soll. Nocht hot die zu em gsaat, wann er se net verrote will, so will sem en Root gewwe. Nocht hot se zu em gsaat: An dem un dem Taag geht der Kenig aus, do soll er dort naⁿ gehe un soll e Fischnetz nemme un tue, als ob er uf em truckene Land Fisch fange täät. Do werd der Kenig froge, wie er uf em truckene Land Fisch fange kann. Not soll er sage: Wann e Wǎge Fill mache kann, kammer a uf em truckene Land Fisch fange.
So ischs a gange. Nocht hot der Kenig de Bauer gfroogt, wer em den Root gewwe häät.
Nimand, des häät er selwer gwisst.
[73] Des wäär net wohr; er sotts em sage, wer em de Root gewwe häät, sunscht täät er um de Kopf kumme.
Not hot der Bauer gdenkt: lieber soot die Kenigin vom Schloss gejagt werre, als eer um de Kopf kumme, un hots gsaat.
Wie der Kenig haam kummen isch, hot er zur Kenigin gsaat: Haw ich der net gsaat, du soscht Nimand kaan Root gewwe? Etz hoscht dus doch gtauⁿ; etz geh a widder haam wo d’ herkumme bischt; du därfscht der awwer mietnemme was der gfellt.
Nocht hot se gsaat: Sisch mer recht; mer wolle awwer noch aⁿmol minanner Weiⁿ trinke.
Nocht hot sem en Schlooftrunk neiⁿ un wie er gschlofe hot, hot se die Schees aⁿspanne losse un hot en neiⁿ trage losse. Not hot sen mietgnumme in die Kohlebrennershitt un hot en dort ufs Bett leje losse.
Wie er ufgwacht isch, hot er gsaat: Wo bin i? beim Teifl oder bei seiner Motter! Weil näämlich Alles so schwatz gwest isch.
Nocht hot se gsaat: Wo wersch dann seiⁿ? In der Kohlebrennershitt.
Was tu i do?
Hoscht net gsaat, i därf mer mietnemme, was mers Libscht isch? Do haw i halt diich mietgnumme!
Noch hot der Kenig gsaat: Wann der sunscht nix gfalle hot als wie iich, so soscht a meiⁿ Gmahlin bleiwe.
- ↑ Grimm, KuHm. 94.