Doctor Brants Narrenschiff/Vorrede

aus Wikisource, der freien Quellensammlung
« Protestation Sebastian Brant
Doctor Brants Narrenschiff
Der Büchernarr »
fertig
Fertig! Dieser Text wurde zweimal anhand der Quelle Korrektur gelesen. Die Schreibweise folgt dem Originaltext.
Für eine seitenweise Ansicht und den Vergleich mit den zugrundegelegten Scans, klicke bitte auf die entsprechende Seitenzahl (in eckigen Klammern).


[2r]

Ein vorred jn das narrenschiff.

Zuo nutz vnnd heylsamer ler / verachtung
vnd eruolgung der wißheyt / vernunfft vnd
guotter sytten / Ouch zuo verachtung vnnd
straff der narrheyt / blyntheyt / yrrsal vnd
dorheyt / aller staet / vnd gschlecht der men
schen / mit besunderm flyß ernst vnd ar-
beyt gesamlet zuo Basel / durch Sebastia
num Brant / jn beyden rechten doctor.


All land syndt yetz vollheylger geschrifft
Vnd was der selen heyl an trifft /
Bibel / der heylgen vaetter ler
Vnd ander der glich buecher mer /

5
In maß / das ich ser wunder hab

Das nyemant bessert sich dar ab /
Ja würt all gschrifft vnd ler veracht
Die gantz welt lebt jn vinstrer nacht
Vnd duot jn sünden blindt verharren

10
All strassen / gassen / sint voll narren

Die nit dann mit dorheyt vmbgan
Wellen doch nit den namen han
Des hab ich gedacht zuo diser früst
Wie ich der narren schyff vff rüst

15
Galleen / füst / kragk / nauen / parck

Kyel / weydlying / hornach / rennschiff starck

[2v]

Schlytt / karrhen / stoßbaeren / rollwagen
Eyn schiff moecht die nit all getragen
Die yetz sint jn der narren zal

20
Eyn teyl keyn fuor hant über al

Die stieben zuoher wie die ymmen
Vil vnderstont zuo dem schiff schwymmen
Eyn yeder der will vorman syn
Vil narren / doren kumen dryn

25
Der bildniß ich hab har gemacht

Wer yeman der die gschrifft veracht
Oder villicht die nit künd lesen
Der siecht jm molen wol syn wesen
Vnd fyndet dar jnn / wer er ist

30
Wem er glich sy / was jm gebrist /

Den narren spiegel ich diß nenn
In dem eyn yeder narr sich kenn
Wer yeder sy würt er bericht
Wer recht jn narren spiegel sicht

35
Wer sich recht spiegelt / der lert wol

Das er nit wiß sich achten sol
Nit vff sich haltten / das nit ist /
Dann nyeman ist dem nütz gebrist
Oder der worlich sprechen tar

40
Das er sy wiß / vnd nit eyn narr

Dann wer sich für eyn narren acht
Der ist bald zuo eym wisen gemacht
Aber wer ye will witzig syn
Der ist fatuus der gfatter myn

45
Der duot mir ouch dar an gewalt

Wann er diß buechlin nit behalt

[3r]

Hie ist an narren keyn gebrust
Eyn yeder fyndt das jn gelust
Vnd ouch war zuo er sy geboren

50
Vnd war vmb so vil sint der doren /

Was ere vnd freüd die wißheyt hat /
Wie soergklich sy den narren stat /
Hie fyndt man der welt gantzen louff
Diß buechlin würt guot zuo dem kouff

55
Zuo schympff vnd ernst vnd allem spil

Findt man hie narren wie man wil /
Eyn wißer findt das jn erfreüdt
Eyn narr gern von syn brüdern seyt /
Hie findt man doren arm vnd rich

60
Schlym schlem / eyn yeder findt syn glich /

Ich schrott eyn kapp hie manchem man
Der sich des doch nit nymet an
Hett ich jn mit sym namen gnent
Er sprech / ich hett jn nit erkennt /

65
Doch hoff ich das die wisen all

Werdent har jnn han wolgefall
Vnd sprechen vß jr wissenheyt
Das ich hab recht vnd wor gefeit
Sydt ich solch kuntschafft von jn weyß

70
So geb ich vmb narren eyn schweyß

Sie muessen hoeren worheyt all
Ob es jnn joch nit wol gefall
Wie wol Terencius spricht / das
Wer worheyt sag / verdienet haß

75
Ouch wer sich lang zyt schnützen duot

Der würfft ettwan von jm das bluot

[3v]

Vnd wann man Coleram anreygt
So würt die gall gar offt beweygt
Dar vmb acht ich nit / ob man schon

80
Mit worten mich würt hyndergon

Vnd schelten / vmb myn nutzlich ler
Ich hab der selben narren mer
Den wißheyt nit gefallet wol
Diß buechlin ist der selben vol

85
Doch bitt ich yeden / das er mer

Will sehen an vernunfft vnd er
Dann mich oder myn schwach gdicht
Warlich hab ich on arbeit nicht
So vil narren zuo samen bracht

90
Ich hab ettwan gewacht zuo nacht

Do die schlieffent der ich gdacht
Oder villicht by spyl vnd wyn
Sassent / vnd wenig dochtent min
Eyn teyl jn schlytten vmbher fuoren

95
Im schne / das sie wol halb erfruoren

Eyn teyl vff kalbßfuesß gingen sust
Die andren rechten jr verlust
Den sie den tag hetten gehan
Vnd was jnn gewyns dar vß moecht gan

100
Oder wie sie morn wolten liegen

Mit gschwaetz / verkouffen / manchen triegen
Den selben noch zuo dencken all
Wie mir jr wyß / wort / werck / gefall
Ist wunder nit / ob ich schon offt

105
Do mit myn gdicht nit würd gestrofft

Gewacht hab / so es nyeman hofft

[4r]

In disen spiegel soellen schowen
All gschlecht der menschen man vnd frowen
Je eyns ich by dem andren meyn

110
Die mann sint narren nit alleyn

Sunder findt man ouch naerrin vil
Den ich die schleyer / sturtz vnd wil
Mit narrenkappen hie bedeck
Metzen hant ouch an narren roeck

115
Sie wellen yetz tragen on das

Was ettwan mannen schaentlich was /
Spitz schuoch / vnd vßgeschnytten roeck
Das man den milchmerck nit bedeck
Wicklen vil hudlen jn die zoepff

120
Groß hoerner machen vff die koepff

Als ob es wer eyn grosser stier
Sie gaend har wie die wilden thier /
Doch soellen erber frowen mir
Verzyhen / dann ich gantz nit jr

125
Gedencken zuo keym argen will

Den boesen ist doch nit zuo vil
Der selben man eyn teyl hie fyndt
Die jnn dem narren schyff ouch syndt
Dar vmb mitt fliß sich yedes suoch

130
Fyndt es sich nit jn disem buoch

So mag es sprechen / das es sy
Der kappen vnd des kolben fry
Meynt yemant das ich jn nit rhuer
Der gang zuon wisen für die thuer

135
Vnd lyd sich / vnd sy guoter ding

Biß ich eyn kapp von Franckfurt bring