BLKÖ:Vajkovics, Emmerich

aus Wikisource, der freien Quellensammlung
Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich
korrigiert
Nächster>>>
Vajna, Gabriel von
Band: 49 (1884), ab Seite: 209. (Quelle)
[[| bei Wikisource]]
in der Wikipedia
Imre Vajkovics in Wikidata
GND-Eintrag: 140383719, SeeAlso
Dieser Text wurde anhand der angegebenen Quelle einmal Korrektur gelesen. Die Schreibweise sollte dem Originaltext folgen. Es ist noch ein weiterer Korrekturdurchgang nötig.
Linkvorlage für Wikipedia 
* {{BLKÖ|Vajkovics, Emmerich|49|209|}}

Vajkovics, Emmerich (gelehrter Jesuit, geb. zu Großwardein 22. Juli 1715, gest. zu Kalocsa 28. November 1798). Er trat mit 15 Jahren in den Orden der Gesellschaft Jesu, in welchem er seine Studien beendete, nach abgelegtem Gelübde die Doctorwürde aus der Philosophie und Theologie erlangte und dann im Lehramte verwendet, folgeweise zu Kaschau Philosophie, zu Tyrnau Sprachwissenschaft, Homiletik, Kirchengeschichte und heilige Schrift und zu Ofen Dogmatik vortrug. Nachdem er einige Zeit in letzterer Stadt als Rector den höheren Schulen vorgestanden, kam er als Büchercensor nach Preßburg, bekleidete danach das Rectorat in Fünfkirchen und 1773 das Superiorat zu Großwardein. Nach Aufhebung des Ordens als Domherr in das Capitel des Kalocsaer Bisthums aufgenommen, wurde er in demselben zuletzt Dompropst und Weihbischof von Almisa. Vajkovics war sowohl während seiner Mitgliedschaft im Jesuitenorden, als auch später im Weltpriesterstande schriftstellerisch thätig, und die Titel seiner Schriften sind: „Celsissimus Princeps Nicolaus e comitibus Csaki Archiepiscopus Strigoniensis laudatione funebri celebratus an. 1757 Posonii“ (Tyrnaviae 1757, Fol.); – „Oratio gratulatoria C. Ladislao Kollonich Archiepiscopo Coloczenci“ (Viennae 1788); – „Dissertatio de Censura librorum perniciosorum ac specialiter Libertinismo infectorum“ (Colocae 1791, 8°.); – „Dissertatio de Potestate Principum Saecularium in Censuram librorum“ (ib. 1791, 8°.); – „Decas Dissertationum ecclesiastico-politicarum de censoria librorum disciplina, quarum duabus postremis jam nuper typo datis nunc prima quoque addita est (de origine Juris, quod Ecclesia habet in Censuram librorum, et de usu ejusdem usque ad Innocentii III. aetatem)“ (Pestini 1791, 8°.), die vorangeführten Dissertationen sind auch zusammengefaßt und unter dem gemeinschaftlichen Titel: „De censoria [210] librorum Disciplina libri duo conscripti Posonii 1767 qui subinde Annotationibus illustrati annis superioribus parte aliqua in lucem prodiverunt. etc.“ (Colocae 1795, 8°.) erschienen; – „Quaestio prodroma de roto item et Sessione non unitorum graeci ritus Episcoporum instituta ac Incl. per Artic. 10. an. 1792 determinatae Deputationi oblata“ (ib. 1792, 8°.); – „Cura superfluorum superflua occupari convincuntur, qui putant nova quadam regulatione Beneficiorum ecclesiasticorum opus esse, ut eorum superflua competenter erogentur“ (Pestini 1792, 8°.); – „Censura religionario-politica libelli, cui titulus: Declaratio statuum Catholicorum qui ad Conventum Catholicum die XXX. Nov. 1790 apud Archiepiscopum Coloczensem celebratum non influxerunt“ (Colocae 1791, editio 2da locupletior 1792, 8°.); – „Observationes criticae super Henriade Voltairii et versione ejusdem in linguam hungaricam Szilagyana, autore verae fidei, bonorum morum ac tuendae juvenum innocentiae studioso“ (Pestini 1793, 8°.), diese „Observationes” beziehen sich auf die von dem Superintendenten jenseits der Theiß Samuel Szilágyi, dessen dieses Lexikon im 42. Bande, S. 170 gedenkt, ausgeführte Uebersetzung der „Henriade“ von Voltaire; – „Index alphabeticus propositionum damnatarum“ (Colocae 1795); – „Iconismus Orationis sacrae practice adumbratus, atque Magistrorum aureae potissimum aetatis Praeceptionibus, quin et verbis fere eorundem in usum Candidatorum Theologiae conformatus Tyrnaviae anno 1756“ (ib. 1796, 8°.); – „Systema de origine sacri regni Hung. Coronae ab ill. Domino Comite Petro de Réva ejusdem sacri Cimelii Conservatore et Historiographo olim elucubratum; nunc vero adversus neophyta Clar. Samuelis Décsi figmenta defensum“ (ib. s. a., 8°.) [vergleiche die Biographie: Décsy Bd. III; S. 196]. Der Prälat, der hie und da auch mit i und c (Vaicovics) geschrieben erscheint, starb im hohen Alter von 83 Jahren.

Fejér (Georgius). Historia Academiae scientiarum Pazmaniae Archiepiscopalis ac M. Theresianae regiae literaria (Budae 1835, 4°.) S. 4 und 87. – Stoeger (Joh. Nep.) Scriptores Provinciae Austriacae Societatis Jesu (Viennae 1856, schm. 4°.) p. 373. – Scriptores facultatis theologicae, qui ad c. r. scientiarum universitatem Pestinensem ab ejus origine, a 1635 ad annum 1858um operabantur (Pestini 1859, Jos. Gyurian, 8°.) p. 36 [Dieses wie das vorgenannte Werk von Stoeger bezüglich der Schriften von Vajkovics höchst lückenhaft]. – Magyar könyvház (Preßburg und Pesth) Bd. XIII (1800), S. 361: „Nekrolog von Johann Molnár“.